Gnilec to choroba, na którą kiedyś chorowali głównie piraci. Dotyczyła ona osób, które z różnych powodów nie mogły prowadzić zróżnicowanej i zbilansowanej diety, więc brakowało im kluczowych dla funkcjonowania organizmu witamin. Niestety, wciąż zdarzają się przypadki tej choroby i dotyczą one głównie niemowląt i dzieci o zbyt ubogiej diecie. Jak się przed nimi chronić? Jak wyglądają jego objawy?
Gnilec to brak jakiej witaminy?
Choroba ta jest wywołana niedoborem witaminy C, czyli kwasu askorbinowego. Inaczej nazywana jest gnilcem, cyngą i dzięgną. Cierpią na nią osoby, które w swojej diecie mają mało pokarmów zawierających witaminę C. Jest to jedyna witamina, która nie jest produkowana w żaden sposób w organizmie człowieka i musi być przyjmowana z zewnątrz. Choroba objawia się krwawieniem dziąseł, patologicznymi złamaniami, wypadaniem zębów, bólami mięśni, stawów i kości, samoistnymi krwawieniami i bardzo spowolnionym gojeniem ran. Oprócz tego gliniec może być także przyczyną depresji oraz niedokrwistości. Może powodować bóle klatki piersiowej, kłopoty z oddychaniem oraz zaburzenia neurologiczne.
Jak powstaje szkorbut?
Dzięgna występuje po około 70 dniach pozbawienia organizmu dostępu do źródła kwasu askorbinowego. Awitaminoza ta sprawia, że nie dochodzi do syntezy kolagenu organizmu. Jest on niezbędny do tworzenia elastycznych rusztowań komórek, budowy kości i skóry. Jego niedobór z kolei jest widoczny w pojawianiu się krwawień podskórnych, które są efektem niewystarczająco elastycznych ścian naczyń krwionośnych.
Leczenie szkorbutu
Niedobór witaminy C leczy się po prostu przez jego uzupełnienie. Kwas askorbinowy podaje się w formie tabletek lub kroplówek. Konieczne jest też zmienienie na stałe diety, która powinna być nie tylko zrównoważona, ale też bogata w produkty zawierające witaminę C po to, by uniknąć wystąpienia kolejnego niedoboru. Oprócz tego konieczne jest też leczenie objawowe. W przypadku witaminy C trzeba też wiedzieć, że wpływa ona na odporność organizmu. Jej długotrwały i nieleczony niedobór może prowadzić do jej obniżenia, wystąpienia licznych zapaleń a w konsekwencji także sepsy, która może prowadzić nawet do śmierci. Pamiętajmy jednak, że przedawkowanie tej witaminy także może być groźne dla zdrowia. Powoduje ono wymioty, nudności, wysypkę, bóle brzucha i biegunkę.
Jak się uchronić przed szkorbutem?
Najprościej jest stosować właściwą dietę. Chodzi o to, by dostarczać organizmowi niezbędną ilość witaminy C każdego kolejnego dnia. Jej dużą ilość zawierają świeże owoce i warzywa. Nawet dziecko wie, że cytrusy są doskonałym źródłem witaminy C. Można też znaleźć ją w ziemniakach, cebuli, kiszonej kapuście, czosnku, kiwi, truskawkach, pomidorach, marchewce i szpinaku. Co ciekawe – właściwie wszystkie owoce i warzywa zawierają witaminę C, ale na skutek obróbki termicznej jej zawartość może spadać i być zdecydowanie niższa niż w surowych owocach. Witaminę C zawierają też ostrygi i wątróbki. Dorośli powinni spożywać 45-90 mg witaminy C na dobę.
