Dawniej powszechnie stosowana była srebrna plomba w zębie. Ubytek w zębie jest częstą przyczyną dolegliwości bólowych. Niestety większość pacjentów zgłasza się do gabinetu stomatologicznego dopiero, gdy przeszywający ból staje się nie do zniesienia.
Czy srebrne plomby są szkodliwe?
Należy pamiętać o podstawowych zasadach higieny jamy ustnej. Uczymy się ich od dziecka, ale niestety w dorosłym życiu wielu ludzi o nich zupełnie nie pamięta. Sytuacji, kiedy ząb zaczyna boleć, raczej nikt nie lubi. Ubytek najlepiej wypełnić plombą wysokiej jakości. W dzisiejszych czasach wykorzystywana jest głównie biała plomba kompozytowa, jednak kiedyś normą była srebrna plomba w zębie. Wypełnienia amalgamatowe były ciemne i niezbyt estetyczne. Warto zwrócić szczególną uwagę na fakt, że niektórzy ludzie do dzisiaj posiadają tego rodzaju wypełnienia. W tym artykule wyjaśnimy, jakie zalety ma srebrna plomba w zębie.
Amalgamat stomatologiczny powstaje na skutek zmieszania stopu srebra z rtęcią. Można powiedzieć, że srebrna plomba w zębie jest znana od XIX wieku. W XX wieku pojawiły się pierwsze doniesienia dotyczące tego, że rtęć zawarta w srebrnych plombach jest szkodliwa dla zdrowia. Należy pamiętać, że w 1991 roku wprowadzono w Szwecji zakaz używania rtęciowych plomb. Warto dodać, że nie rekomenduje się już zakładania amalgamatów w krajach Unii Europejskiej. W Polsce wykorzystywane są jeszcze jedynie w przychodniach publicznej służby zdrowia. Niestety do dzisiaj do wypełniania ubytków zębów bocznych stosowane są plomby amalgamatowe. Warto jasno podkreślić, że blisko 20% wszystkich amalgamatowych wypełnień w UE stosowanych jest u nas w kraju. Srebrna plomba w zębie zawiera rtęć, dzięki czemu ma większą twardość oraz odporność na ściskanie. Pod tym względem wypada dużo lepiej niż kompozytowe wypełnienia, czyli klasyczne białe. Należy mieć na uwadze, że nawet 30 lat może przetrwać wypełnienie amalgamatowe, jeśli jest prawidłowo założone. Z kolei kompozyty powinny być wymienione już po 10 latach. Właśnie dlatego amalgamat stosuje się w zębach stałych i mlecznych jako materiał do wypełnień ubytków. Trzeba jednak dodać, że plomby amalgamatowe maja pewne wady. Między wypełnieniem a tkankami zęba mogą powstać szczeliny, ponieważ amalgamaty nie łączą się ze szkliwem oraz zębiną. Do szczelin mogą się dostać bakterie, które powodują próchnicę.
Wypełnienia amalgamatowe (srebrne plomby)
Warto również pamiętać, że próchnica rozprzestrzenia się bardzo szybko, dlatego powinniśmy reagować natychmiast. Czasami może dojść do przebarwienia tkanek zęba po założeniu amalgamatowej plomby. W niektórych przypadkach dochodzi nawet do przebarwienia dziąsła. Pod wpływem zmiany temperatur dochodzi do zwiększenia objętości amalgamatu. To z kolei może nawet doprowadzić do pęknięcia cienkich ścianek zęba. Oprócz tego rtęciowe plomby są nieestetyczne. Można śmiało powiedzieć, że w wypełnieniach światłoutwardzalnych nie ma tego efektu. Jednak to ze względu na zawartość toksycznej rtęci plomby amalgamatowe są krytykowane najbardziej. Nie można stwierdzić jednoznacznie, że amalgamatowe wypełnienia są szkodliwe. W prywatnych gabinetach stomatologicznych plomby amalgamatowe nie są już wykorzystywane. Jednak w przychodniach dentystycznych finansowanych przez NFZ cały czas można je spotkać. Rzekoma toksyczność wywołana uwalnianiem rtęci jest największym zarzutem, który stawiamy amalgamatowym plombom. Należy jednak pamiętać, że do wypełnień były stosowane dwa rodzaje amalgamatów. Wypełnienia starego typu określane jako amalgamaty z fazą gamma 2 to pierwszy rodzaj. Tego typu wypełnienia rzeczywiście uwalniały rtęć. Niestety trzeba dodać, że dla naszego organizmu rtęć może nie być obojętna. Plomby amalgamatowe są zdecydowanie twardsze niż kompozytowe światłoutwardzalne wypełnienia. Niezdolność do łączenia się ze szkliwem zębów i z zębiną to wada amalgamatowych wypełnień. Lepiej nie usuwać plomb amalgamatowych, jeśli nie ma próchnicy i żadnych oznak nieszczelności. Usunięcie wypełnienia może naruszyć zdrową strukturę zęba. W ten sposób pacjent jest narażony na kontakt z rtęcią, która w trakcie borowania zostaje uwolniona.
Czy należy usuwać plomby amalgamatowe
Czasami jednak konieczne okazuje się usunięcie plomby. W takiej sytuacji najlepiej wybrać renomowany gabinet, który posiada odpowiednie warunki oraz narzędzia. Trzeba pamiętać o zachowaniu określonych procedur przy usuwaniu wypełnień amalgamatowych. Przede wszystkim pacjentowi trzeba założyć koferdam, który ma odizolować konkretny ząb. Chodzi o to, żeby do jamy ustnej nie dostał się amalgamat. Nie powinno się również wdychać oparów rtęci, dlatego niezwykle przydatna jest maska tlenowa. Na temat szkodliwości wypełnień amalgamatowych na zdrowie człowieka zostało przeprowadzonych wiele badań. Nie dało się jednak jednoznacznie stwierdzić faktu szkodliwości. Pewne jest, że zbyt duża ekspozycja na rtęć ma szkodliwy wpływ na organizm człowieka. Jest to niebezpieczny pierwiastek, który po trafieniu do obiegu natychmiast przedostaje się do nerek. To w nerkach przebiega proces filtracji krwi. Jeśli we krwi stężenie rtęci jest za duże, to może nawet dojść do uszkodzenia nerek oraz mózgu. Niektórzy dentyści uważają także, że każda amalgamatowa plomba powinna być wymieniona. Srebrny kolor sprawia, że nie widzimy dokładnie, czy pod spodem nie rozwija się próchnica. Dlatego tak ważne są profilaktyczne wizyty u stomatologa, który może sprawdzić stan naszego uzębienia. Czasami usunięcie wypełnienia zęba jest jednym możliwym rozwiązaniem. Należy pamiętać, że zwlekanie z usunięciem amalgamatowej plomby może skutkować rozwojem poważnych chorób stomatologicznych.
Niektórzy ludzie czują ogromny strach przed wizytą u stomatologa. Warto sobie jednak uświadomić, że obecnie stosowane są nowoczesne znieczulenia, dlatego pacjent nie odczuwa już żadnego bólu w czasie borowania lub ekstrakcji. Według innych specjalistów nie powinno się w ogóle usuwać wypełnienia amalgamatowego, jeśli nic złego nie dzieje się z zębem. Takie działanie może jedynie osłabić szkliwo i skutkować całkowicie niepotrzebnym usunięciem części zęba.
